W jakim stylu wychowuję swoje dziecko?

W jakim stylu wychowuję swoje dziecko?

Każda rodzina ma swój indywidualny, swoisty dla siebie styl, sposób życia wewnątrzrodzinnego,

sposób wyrażania uczuć, okazywania sobie wzajemnego zrozumienia i stosunku do innych osób.

Prawdopodobnie w waszej rodzinie, panuje jeden wyraźny lub mieszanina trzech stylów

wychowania: autorytarny (autokratyczny), liberalny lub demokratyczny.

Władza w twoich rękach?

Jeśli twoja rodzina jest konserwatywna to zapewne wychowujecie dziecko w stylu autorytarnym.

Radykalna odmiana tego stylu cechuje się wyraźnym dystansem między dominującym rodzicem a

dzieckiem, zarówno w wymiarze emocjonalnym, intelektualnym, a często nawet fizycznym. Jeśli

twoje dziecko musi się dostosować do sztywnych reguł narzuconych przez Was, dorosłych, to

prawdopodobnie wychowujesz dziecko w takim stylu.

Między Wami dominuje komunikacja jednostronna: od rodzica do dziecka. To, jakie dziecko ma

prawa i obowiązki, podajesz mu „do wiadomości” i surowo egzekwujesz. Dziecko wie, na co może

sobie pozwolić i czego mu nie wolno. Rozumie również, za co może uzyskać nagrodę, a za co na

pewno spotka je kara.

Charakterystyczne dla tego stylu odpowiedzi rodziców, to: „Bo tak powiedziałem!”, „Jak dorośniesz,

to zrozumiesz”, „To dla twojego dobra”, „Ile razy mam powtarzać?!”. Zachowanie dziecka jest

nieustannie kontrolowane i oceniane – w naszym przekonaniu „sprawiedliwie”, bo z punktu widzenia

ustalonych przez nas zasad.

Jeśli wychowujesz dziecko w takim stylu warto wiedzieć , że taki sposób wychowania na ogół nie

sprzyja osiąganiu pozytywnych efektów w dziedzinie kształtowania osobowości dziecka. Dziecko

przyzwyczajone do bezwzględnego posłuszeństwa, a darzące Was, rodziców uczuciem, może

przejąć takie wzorce postępowania.

Bywa, że dzieci wychowane w takim stylu zachowują się despotycznie i okrutnie wobec młodszych

lub słabszych kolegów, na których mogą wywierać presję. Inne zaś są zastraszane i uległe,

niezdolne do samodzielnego działania i myślenia, przywykłe tylko do wykonywania poleceń z

zewnątrz. Jeszcze inne buntują się przeciw ustawicznemu przymusowi i stają się agresywne w

sposób jawny lub ukryty, bądź też stawiają bierny opór otoczeniu. Dziecko takie może być skłonne

do łamania niewygodnych dla siebie przepisów, zwłaszcza gdy brak jest kontroli rodziców.

Bezstresowo - wolność czy anarchia?

Jeśli jesteście przekonani, że rodzicielstwo polega na stworzeniu dziecku warunków do niczym

nieskrępowanej aktywności, to prawdopodobnie wychowujecie je w stylu liberalnym. Okazujecie mu

wiele miłości. Jesteście wrażliwi na wszelkie sygnały wysyłane przez dziecko, na jego potrzeby i

zainteresowania. Waszym głównym celem jest wręcz spełnianie jego życzeń. Temu

podporządkowujecie swoje zachowanie, organizację domu, harmonogram zajęć.

Istotną cechą liberalnego stylu wychowania jest zarówno pobłażliwy stosunek do dziecka, jak i

przesadna uległość. Jeśli preferujecie liberalny styl wychowania to przedkładacie nagrody nad kary i

dopiero drastyczne przekroczenie zasad współżycia społecznego przez dziecko jest w stanie skłonić

was do wyznaczenia kary - najczęściej słabej, jak reprymenda słowna czy dezaprobata. W

konsekwencji wasze dziecko nie ma żadnych obowiązków ani żadnych ograniczeń.

Nie zna też norm społecznych, przez co niejednokrotnie je narusza i... jest zdziwione, jeśli

ktokolwiek reaguje na to niezadowoleniem. Może się zdarzyć, iż dziecko buntując się przeciwko

jakimkolwiek próbom ograniczania jego woli (samowoli), często podejmuje coraz więcej zachowań

społecznie nieakceptowanych.

Nadmierny liberalizm, czyli wychowanie bezstresowe zaburza naturalną równowagę w relacji rodzic

- dziecko i godzi w poczucie bezpieczeństwa malucha. Dziecko potrzebuje jasno wyznaczonych

reguł, jeśli tego nie dostaje – traci poczucie bezpieczeństwa, gdyż nie wie czego się trzymać.

Demokratycznie czyli szacunek dla każdego

Za najbardziej korzystny dla rozwoju osobowości dziecka, uważa się zwykle demokratyczny styl

wychowania.

Jeśli dopuszczasz dziecko do współudziału w życiu rodziny, prawdopodobnie taki styl panuje w

waszym domu. Dziecko wraz z wami i innymi członkami rodziny omawia rozmaite sprawy

codzienne, planuje i organizuje sposób spędzania wolnego czasu, zastanawia się, jak rozwiązać

kłopotliwe problemy, wypowiada swoje zdanie i przyczynia się do podjęcia określonej decyzji.

Uczy się także liczyć ze zdaniem innych i ich interesami oraz współdziałać z wami czy rodzeństwem

przy każdej okazji i udzielać im pomocy w razie potrzeby. Przy demokratycznym stylu wychowania

dziecko zna zakres swoich obowiązków i zadań, nie narzuciłeś mu ich jednak, lecz dobrowolnie je

przyjęło. Czasem z własnej chęci, a niekiedy dlatego, że wyjaśniliście mu sens i konieczność

podjęcia się ich dla dobra całej rodziny.

Jeśli dziecko nie wywiązuje się ze swoich obowiązków, na ogół nie stosujecie kar, ale rozmawiacie i

argumentujecie. Przy takim stylu wychowania więź emocjonalna dziecka z wami jest silna,

przeważają zdecydowanie uczucia pozytywne : wzajemne zaufanie, sympatia i życzliwość.

Te trzy, główne style wychowania w rodzinie przeważnie nie występują w rzeczywistości w postaci

czystej, jeden z nich jednak dominuje zwykle, wpływając na swoistą atmosferę życia rodzinnego.

Warto pamiętać o tym, że jakkolwiek styl wychowania w rodzinie jest ważnym czynnikiem

kształtującym osobowość dziecka, nie jest to czynnik jedyny. Dopiero w powiązaniu z postawami

rodziców wobec dzieci, z emocjonalną więzią łączącą członków rodziny i z ogólną atmosferą w niej

panującą, czynnik ten nabiera właściwego znaczenia.